Swiatoje Bohojawlenije – Święto Jordanu

Prawosławni i grekokatolicy posługujący się kalendarzem juliańskim, 19 stycznia obchodzą Swiatoje Bohojawlenije – Krieszczenije Hospoda Boha i Spasa Iisusa Christa, czyli uroczystość Objawienia Pańskiego.
To święto ma kilka innych nazw: Jordan, Chrzest Pański, Teofania oraz Epifania. Zalicza się je do grona dwunastu najważniejszych uroczystości w Kościele wschodnim, o czym świadczy poprzedzająca je wigilia, w czasie której wierni zobowiązani są do ścisłego postu, a w cerkwiach odprawia się tzw. „królewskie godziny” i Liturgię świętą.

W dzień święta sprawowana jest tzw. „Wieczernia” i Liturgia święta, po niej następuje uroczysta procesja nad brzeg rzeki, która jest symbolicznym Jordanem. Na koniec następuje „Wielikaja Agiasma”, czyli „Wielkie Poświęcenie Wody”. Dokonuje się je poprzez trzykrotne zanurzenie krzyża w rzece, jeziorze lub morzu. Kiedy woda jest zamarznięta, w krze wycina się przerębel w kształcie krzyża.

Poświęconą wodę uczestnicy liturgii zabierają do swoich domów, wierząc w jej właściwości uzdrawiające. Dlatego mimo panującego niekiedy mrozu, wiele osób obmywa nią twarz i ręce. Duchowni, którzy po święcie Jordanu zaczynają odwiedzać domy wiernych, do błogosławieństwa mieszkań używają poświęconej w tym dniu wody.

Teologiczne znaczenie tej uroczystości ilustruje ikona Chrztu Pańskiego, na której prawie nagi Chrystus, stojący w wodach Jordanu, dał się ogołocić ze wszystkiego, aby zbawić człowieka. Woda jest symbolem grobu i zarazem łona: w wodzie umiera to, co stare i grzeszne, aby narodziło się to, co nowe i czyste. Chrystus, zanurzając się w wodach Jordanu, zgodnie z wolą Ojca, symbolicznie przyjął na siebie grzechy całej ludzkości oraz uświęcił Sobą wodę i cały świat. W czasie Chrztu Chrystusa zmieniło się znaczenie wody: już nie są to śmiercionośne fale potopu, lecz dające zbawienie źródła „wody żywej”. W czasie Chrztu Pańskiego następuje także „Bohojawlenije”, Teofania, czyli Objawienie się Trójcy Świętej. Obecność Boga Ojca przedstawiona jest za pomocą koła widocznego u góry ikony lub na dłoni Chrystusa, a Duch Święty pod postacią gołębia spoczywa na Jego głowie.

W sanockiej cerkwi prawosławnej prawie pięciogodzinne uroczystości rozpoczęły się wcześnie rano, przewodniczył im arcybiskup Adam Dubec, ordynariusz archidiecezji przemysko-nowosądeckiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Po mszy świętej wierni ulicami miasta przeszli nad San, gdzie poświęcono wodę. Mimo panującego kilkustopniowego mrozu, wielu wiernych wzięło udział w tej uroczystości. Zgodnie z ekumeniczną tradycją, w prawosławnym święcie Jordanu uczestniczyli także grekokatolicy i katolicy, zaś prawosławni na te uroczystości przybyli nie tylko z Sanoka, ale również z innych miejscowości Podkarpacia i Polski.

==>>Film z uroczystości