Pilotażowy program „Podkarpackie winnice”

Sejmik Województwa Podkarpackiego, Uchwałą Nr XXV/257/04 z dnia 28 czerwca 2004 r. powierzył zadanie Samorządu Województwa pn. „Podkarpackie winnice” do realizacji Związkowi Gmin Dorzecza Wisłoki. Projekt, przewidziany do realizacji w ciągu trzech lat (2004-2006) ma charakter pilotażowy i zakłada odrodzenie tradycji winiarskich na terenach podkarpackich poprzez wsparcie dla zainteresowanych uprawą winorośli właścicieli małych gospodarstw rolnych. Celem projektu jest stworzenie unikalnego w skali Polski produktu lokalnego, który stanie się podstawą utrzymania pewnej liczby małych gospodarstw rolnych,
utrzymanie elementów tradycyjnego krajobrazu rolniczego pogórzy karpackich, opartego na istnieniu małych gospodarstw i „mozaikowej” strukturze użytkowania gruntów
powstanie nowych atrakcji turystycznych i promocja regionu.
Dla realizacji projektu przyjęto następujące założenia:

Przeprowadzenie cyklu szkoleniowego z zakresu uprawy i przetwórstwa winorośli, z elementami wiedzy o winie oraz podstawami prowadzenia gospodarstwa agroturystycznego. Program szkolenia powinien obejmować co najmniej 15-20 godzin zajęć teoretycznych. Podobną ilość czasu należy przeznaczyć również na zajęcia praktyczne w winnicy i przetwórni. Dobrym uzupełnieniem tego programu będzie kilkudniowa wizyta uczestników szkolenia w regionie, gdzie utrzymują się małe gospodarstwa winiarskie oraz rozwinięta jest winiarska turystyka (np. południowe Morawy, Austria, Tokaj).
Niewielkie doświadczenie zainteresowanych rolników powoduje, iż początkowo zakłada się znikomą skalę upraw winorośli. W gospodarstwach powstaną winnice o powierzchni od 0,2 do 1,0 hektara, które z czasem, po sukcesie pierwszych nasadzeń mogą zostać rozszerzone.
Biorąc pod uwagę powyższe założyć należy model gospodarstw „winogrodniczych”, skupionych na uprawie winorośli i powierzających przerób winogron dobrze wyposażonej, profesjonalnie prowadzonej przetwórni. Taki wariant jest w stanie zapewnić od samego początku odpowiednią jakość wina, zgodnie z obowiązującymi w Unii Europejskiej standardami.
Projekt zakłada obsadzenie w ciągu trzech lat 10 hektarów gruntów, co oznacza pozyskanie dla projektu około 20 gospodarstw. Stworzy to „masę krytyczną” – ekonomiczną skalę produkcji dla założonego modelu przetwórstwa.
Przewiduje się także uruchomienie w pełni profesjonalnego i odpowiednio wyposażonego zakładu przetwórczego. Zadaniem takiej przetwórni będzie zapewnienie przerobu winogron z winnic powstających w gospodarstwach, aż do otrzymania końcowego produktu – gotowego do sprzedaży wina. Zakłada się, że w ciągu 3 lat powinna zostać osiągnięta zdolność przerobu co najmniej 40-60 ton winogron (roczna produkcja 300-450 hl wina), co stanowi plon z 5 do 7 hektarów winnic.
Dodatkowym atutem projektu „Podkarpackie winnice” jest wykorzystanie atrakcyjności turystycznej regionu jako elementu promującego lokalne wina. Oferta turystyczna (agroturystyczna) będzie również dodatkowym źródłem dochodu dla gospodarstw winiarskich.