25. maja o godzinie 14:00 Przemyskie Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej wraz z Wydziałem Kultury, Promocji i Turystki UM w Przemyślu oraz Klubem Kolekcjonerów Policyjnych przeprowadzi rekonstrukcję historyczną o nazwie „Wrzesień 1939 – Przemyśl 2008″.
Akcja rekonstrukcji będzie rozgrywać się w okolicach ulicy T. Kościuszki oraz Rynku, gdzie oprócz walki obrońców miasta pod dowództwem pułkownika Matuszka z pododdziałami niemieckiej 7 Dywizji Pancernej, ukazane zostaną także m.in. obrazy z pierwszych dni wojny w mieście oraz exodus ludności cywilnej wycofującej się przed niemiecką nawałą. Niecodzienny charakter imprezy sprawi, że będzie jedynym takim wydarzeniem w historii polskiej rekonstrukcji.
Impreza odbędzie się 25 maja 2008 r.(niedziela) w Rynku w Przemyślu. Początek o godz. 14. Bitwie towarzyszyć będą wystawa „Przemyśl w czasie II wojny światowej” w Muzeum Historii Miasta – Rynek 9 oraz stoiska militarne.
Organizowane w Przemyślu rekonstrukcje historyczne cieszą się ogromnym zainteresowaniem. W ubiegłym roku „Barbarossę 2007″, której byliśmy organizatorami, obejrzało 12 tys. widzów. „Barbarossę2006″ obejrzało 8 tys. widzów.
Udział w rekonstrukcji historycznej zapowiedziały już wstępnie stowarzyszenia:
GRH RHEIN
AA7
PIONIER 39
3 BASTION GROLMAN
GRH LUBLIN
GRH SAN
SRH WRZESIEŃ 39
SRH CYTADELA
SRH ODWACH
GRH RADOSŁAW
OA PRUSY
SRH PATRIA
SRH STRZELCY KANIOWSCY
GRH GO ŚLĄSK
2 BAT 18 PP
STOWARZYSZENIE ULANÓW GROCHOWSKICH
14 PUŁ JAZŁOWIECKICH
40 pp Leg
Oddział Strzelec Tomaszów Lubelski
GRH 51 PP Wilki
Koło Gospodyń Wiejskich Wyszatyce
Teatr Fredreum
I LO
Po raz pierwszy w rekonstrukcji udział weźmie tak duża liczba cywilów, bo około 100 osób.
25 maja od godziny 6:00 ulica Kościuszki zostanie wyłączona dla ruchu kołowego, a dla pieszych o godz. 13:30 wejście na Rynek od Zasania przez ulicę Grodzką i Wodną.
RYS HISTORYCZNY:
Po dwóch tygodniach ciężkich walk odwrotowych polskie dywizje, 24 DP oraz 11 KDP docierają do Przemyśla. Miasto przygotowuje się do obrony. 24 DP mija miasto od poludnia i kieruje się w stronę Medyki. 11 KDP po zwycięskim boju pod Krzywczą w nocy z 13 na 14 IX 1939 roku dociera pod Przemyśl. Droga do miasta jest jednak zamknięta pod wsią Łętownia przez Niemców. Dowódca dywizji. Płk. Prugar-Ketling nakazuje bezzwłocznie uderzyć na Niemców i otworzyć drogę do miasta. Brawurowa akcja polskich pododdziałów rozbija blokadę wroga i w nocy 11 KDP wkracza do miasta.
Oddziały tylko krótką chwilę odpoczywają w Rynku oraz w ulicach Kazimierzowska i Franciszkańska. Pośpiech jest konieczny. Jako wzmocnienie załogi miasta płk. Prugar-Ketling pozostawia 2 batalion mjra Młyńskiego. Ma on za zadanie bronić mostów – kolejowego i drogowego. Ważnego odcinka z południowej strony miasta ma bronić 1 batalion OZ 24 DP kpt. Franciszka Wylęgały. Żołnierze tego oddziału mieli bronić kluczowej pozycji obronnej – Zniesienia i Podzamcza. Reszta oddziałów 11 KDP na rozkaz gen Sosnkowskiego maszeruje w kierunku na Lwów idąc na odsiecz Najwierniejszemu z Polskich Miast.
14 IX 1939 r około południa na rejon mostów uderzył niemiecki 2 bat 62 pp ppłka Streila, lecz został odrzucony ogniem 5 i 6 kompanii 53 pp oraz improwizowanych kompanii („małoletniaków” i podchorążych).. Pierwsze natarcie i próba zdobycia miasta z marszu się nie powiodła. Tymczasem na południowym skrzydle niemiecki 3 bat 62 pp 7 DP przeszedł pod ogniem około 11.00 San pod Ostrowem, zajął Prałkowce, Kruhel Mały i Wielki oraz Zielonkę, a następnie natarł w dwóch rzutach na zniesienie i Podzamcze. Pierwsze natarcie odrzucono głównie ogniem karabinów maszynowych i moździerzy.
Niemcy położyli więc około godz 15.00 silny ogień artylerii na Zniesienie. Pod przykryciem tego ognia nieprzyjacielski 3 bat 62 pp 7 DP zbliżył się do polskich stanowisk na odległość szturmową. Wobec powagi sytuacji kpt. Wylęgała osobiście poprowadził do kontrataku dwie kompanie, zatrzymując po ciężkiej walce wręcz nieprzyjaciela i odrzucając go na pozycje wyjściowe. Straty po obu stronach były bardzo duże. W tym dniu na tym odcinku poległo 68 polskich żołnierzy, a rannych było 97 w tym dowódca odcinka kpt. Wylęgała. Niemcy mieli jeszcze wyższe straty. Tylko w pierwszym ataku poległo i zostało rannych ponad 150 Niemców.
W rejonie mostów 2 bat 53 pp 11 KDP wraz z przydzielonymi mu pododdziałami odparł trzy natarcia niemieckie, nie dopuszczając do sforsowania Sanu. Raz sytuacja stała się dramatyczna gdy Niemcom udało się pod przykryciem ognia prawie wejść na Stare miasto. Zaalarmowano oddziały odwodowe w Rynku i podciągnięto je na podstawy do kontrataku. Niemców odrzucono jednak zmasowanym ogniem broni maszynowej i ręcznej. Straty na tym odcinku nie były tak wysokie. W nocy z 14 na 15 IX wykonawszy pomyślnie ale kosztem wysokich strat zadania osłonowe, wycofały się w kierunku Mościsk, gdzie 15 IX dołączyły do 24 DP.
Informacje o Przemyskim Stowarzyszeniu Rekonstrukcji Historycznej „X D.O.K.”
Jako Stowarzyszenie działamy formalnie od 11 maja 2007 r. (Nr KRS 0000280860)
Naszym głównym celem jest promowanie wśród społeczeństwa historii współczesnej ze szczególnym uwzględnieniem ziemi przemyskiej.
Propagujemy wiedzę historyczną z okresu I i II wojny światowej, w szczególności poprzez rekonstrukcje i inscenizacje wybranych wydarzeń tego okresu.
Wspieramy inicjatywy służące propagowaniu wiedzy historycznej w duchu prawdy, pamięci ipojednania.
Początkowo działaliśmy w ramach GRH Podkarpacie. Jako samodzielna grupa przemyska zadebiutowaliśmy na największej rekonstrukcji w Polsce ” Bitwa nad Bzurą” w 2006 roku. Braliśmy udział w rekonstrukcjach w Polsce oraz zagranicą (Słowacja – Dukla – Kapisowa 2006). Współpracujemy z Prezydentem Miasta Przemyśla, UM w Przemyślu, PCKiN „ZAMEK”, Przemasem Grządzielem (Deaf Dumb Blind Management), wieloma grupami rekonstrukcyjnymi z Polski, Czech, Słowacji. Współpracujemy również z grupą z Rosji. W naszych działaniach wspiera nas również Fundacja Polonia Militaris.
W roku 2007 zrealizowaliśmy największe przedsięwzięcie rekonstrukcyjne w południowo – wschodniej Polsce, a zarazem jedno z największych w Polsce – „Operację Barbarossa – bitwa o Przemyśl”.
W swoich strukturach realizujemy trzy projekty:
– Drużyna piechoty polskiej z 38 pp z 1939 r.
– Działon ppanc z armatką kal. 45 mm wz. 1937 z 6 DP Wojska Polskiego na Wschodzie
– Drużyna piechoty Wehrmachtu ze 101 DP
W planach mamyrównież odtworzenie drużyny piechoty Landsturmu z lat 1914-1915.
Uwaga! Stowarzyszenie PSRH „X D.O.K.” nie ma nic wspólnego z propagowaniem nazizmu, komunizmu, ani żadnej innej ideologii totalitarnej, a rekonstruowane przez nią wydarzenia oraz umundurowanie mają charakter wyłącznie edukacyjny i poznawczy.
Pozdrawiam
Łukasz Kisielica
www.przemysl24.pl