6-go października w siedzibie Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej odbyło się otwarcie wystawy „Rezultaty najnowszych badań archeologicznych w rejonie tzw. żydowskiego miasta w Przemyślu”.
Ekspozycja podzielona jest na dwie części. W pierwszej sali znajdują się przedmioty związane z osadnictwem żydowskim w Przemyślu, takie jak korona na Torę, przywilej króla Zygmunta Augusta, a także najstarsza mapa Przemyśla. Druga sala poświęcona jest rezultatom najnowszych badań archeologicznych w miejscu budowy nowej siedziby Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej.
Przypuszczalnie Żydzi pojawili się w Przemyślu już w XI wieku. Hipoteza ta wysuwana jest na podstawie zaginionego dzieła żydowskiego uczonego rabbiego Jehudy ben Meira ha-Kohena, które opowiada o napadzie nieprzyjaciół na pewne miasto. W wyniku zamieszek zagubiło się dwóch chłopców żydowskich. Jeden z nich, który ocalał, ostatecznie znalazł się na targu niewolników w Pradze. Zapytany o miejsce pochodzenia, oparł, że został porwany z miasta Primisz. Nazwa ta identyfikowana jest z Przemyślem, a opisane wydarzenia z wojnami polsko-ruskimi w 1018r. lub w latach 1030-1031. Bezsporne wzmianki źródłowe pochodzą jednak z początku XV wieku i zawarte są w księgach ławniczych Przemyśla.
W trakcie przeprowadzonych prac archeologicznych na terenie budowy muzeum, odkryto fundamenty budynków pochodzących z przełomu XVI/XVII oraz z XIX i XX wieku. Poza architekturą odkryto ślady XVI/XVII wiecznych warsztatów z pozostałościami pieców garncarskich, w których produkowano kafle i ceramikę. W części wschodniej placu natrafiono na fragmenty umocnień i konstrukcji drewnianych. W południowo-zachodniej części prowadzonej inwestycji, na głębokości 4 metrów poniżej dzisiejszego terenu, odkryto fragment datowanego na XIII-XIV wiek cmentarza rzędowego, w którym znajdowało się 58 grobów szkieletowych. Ponadto wydobyto bardzo dużo fragmentów naczyń glinianych datowanych na okres od X do XII wieku oraz ponad 150 fragmentów szklanych bransolet. Wystawa rezultatów prac archeologicznych, które rzuciły nowe spojrzenie na część historii miasta, czynna będzie do końca listopada.
Serdecznie zapraszamy.
Opis historyczny oraz wyniki prac opracowano na podstawie: J. Krochmal „Krzyż i menora”, Przemyśl 1996 oraz informatora o wystawie autorstwa Andrzeja Koperskiego.