Rozmowa z Agnieszką Pieniążek, wiceprezesem Stowarzyszenia „Pro Carpathia”
„Zielone Podkarpacie.pl”. Ładna nazwa, ale kto finansuje ten projekt i merytorycznie za niego odpowiada?
Agnieszka Pieniążek: – Projekt ten realizowany jest przez nasze Stowarzyszenie od stycznia br. dzięki wsparciu udzielonemu przez Islandię, Liechtenstein, i Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego, a także ze środków budżetu Rzeczpospolitej Polskiej w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych Komponent II – Ochrona środowiska i zrównoważony rozwój. Partnerami naszego projektu są Arboretum i Zakład Fizjografii w Bolestraszycach, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych z siedzibą w Krośnie oraz Magurski Park Narodowy z siedzibą w Krempnej.
Jaki obszar obejmuje projekt?
To teren całego województwa podkarpackiego, który odznacza się szczególnie wysokimi walorami środowiska naturalnego, dysponuje ogromnym potencjałem zasobów przyrodniczych, geograficznych, jak również lokalnej tradycji i historii. Istotnym elementem krajobrazu wielu podkarpackich gmin są tereny chronione. Na obszarze województwa znajdują się 2 parki narodowe, 10 parków krajobrazowych, 82 rezerwaty przyrody oraz 17 obszarów chronionego krajobrazu. Ale w najgorszym położeniu znajdują się tereny historycznych parków i ogrodów podworskich. I ich szczególnie dotyczy ten projekt. Bowiem tylko nieliczne z dawnych założeń ogrodowo-parkowych są starannie utrzymane. Znaczna ich część, zwłaszcza położonych na terenach wiejskich, popada w coraz dalej idące zniszczenie. W wielu przypadkach na tych terenach wzniesione zostały nowe budynki i osiedla mieszkaniowe, a obecnie jedynie pojedyncze drzewa świadczą o dawnej świetności. W niektórych ogrodach przetrwały również pewne elementy założeń historycznych: groble, wały obronne, sadzawki i stawy dworskie.
Ale co konkretnie chcecie zrobić?
Do sierpnia 2009 roku wiele. Po pierwsze, działania przygotowujące, polegające na wyposażeniu różnych grup społecznych w niezbędną wiedzę. Lokalnych liderów – w wiedzę na temat zakresu prawnie dopuszczalnych działań związanych z terenami chronionymi, ich promocją, wykorzystaniem zasobów naturalnych, popartą praktycznymi działaniami: uporządkowaniem tych najbardziej zagrożonych zniszczeniem parków i ogrodów, tj. ich odkrzaczanie, uprzątnięcie, oznakowanie.
Przedstawicieli instytucji publicznych (urzędów gmin, szkół), organizacji pozarządowych – w wiedzę na temat możliwych źródeł finansowania tego typu przedsięwzięć. Z kolei nauczycieli w umiejętności wkomponowania zasobów przyrodniczych w realizowane programy edukacyjne, osoby trudniące się agroturystyką oraz planujące otworzyć taką działalność w umiejętności przygotowywania oferty turystycznej, z wykorzystaniem zasobów przyrodniczych. Uzupełnieniem wiedzy teoretycznej będzie przygotowanie i opracowanie wzorcowej ścieżki kulturalno-przyrodniczej, przy współpracy środowisk lokalnych. Elementem planowanej ścieżki będzie właśnie obecność obszaru chronionego, np. ogrodu, parku.
Co pozostanie nam na trwale po projekcie „Zielone Podkarpacie”?
Całemu projektowi towarzyszyć będzie, za pośrednictwem portalu internetowego www.zielonepodkarpacie.pl, popularyzacja ochrony dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego. Portal ten będzie pierwszym tego typu ogólnowojewódzkim serwisem poświęconym ochronie przyrody, z możliwością pobierania zdjęć, filmów, materiałów edukacyjnych itp.
Ponadto w ramach projektu przygotowane zostaną wydawnictwa i filmy poświęcone problematyce obszarów chronionych. Wydane zostaną m.in. mapa, przewodnik po obszarach chronionych oraz Księga Dziedzictwa Przyrodniczego. We współpracy
z oddziałem rzeszowskim Telewizji Polskiej powstanie 16 filmów o rezerwatach, ogrodach i parkach podworskich oraz obszarach chronionych. Pięć z nich już zostało wyemitowanych w telewizji regionalnej i niedługo będą dostępne na portalu internetowym www.zielonepodkarpacie.pl. Ponadto uporządkujemy zaniedbane parki, powstanie też wzorcowa ścieżka przyrodnicza. Mamy nadzieję, że projekt „Zielone Podkarpacie” będzie przygodą, która wniesie równocześnie w nasze zielone, zabytkowe otoczenie trochę należnego im ładu i dostojeństwa.
Info o projekcie:
Celem projektu „Zielone Podkarpacie” celem jest popularyzacja parków krajobrazowych, rezerwatów przyrody, obszarów chronionego krajobrazu, a w szczególności historycznych ogrodów i parków podworskich. Projekt ma na celu również pobudzenie i aktywizację lokalnych społeczności do działań na rzecz ochrony zasobów przyrodniczych, kulturowych i ich wykorzystania dla zrównoważonego rozwoju danej miejscowości.
Obecnie organizowane są na terenie całego województwa bezpłatne szkolenia z zakresu:
1. poszukiwania środków finansowych na ochronę, konserwację, rewitalizację i działania towarzyszące; prawnie dopuszczalnych działań związanych z ochroną, porządkowaniem terenów chronionych (ogrodów i parków podworskich);
2. wykorzystania zasobów przyrodniczych i kulturalnych w kreowaniu oferty turystycznej
3. opracowywania i przygotowywania ścieżki przyrodniczej
Uczestnikom szkoleń zapewniamy materiały szkoleniowe, poczęstunek, zwrot kosztów dojazdów. Dodatkowo wszyscy uczestnicy otrzymają materiały, publikacje i filmy powstałe w ramach projektu.
Szczegółowe informacje dotyczące terminów planowanych szkoleń i warsztatów dostępne będą na stronie internetowej Stowarzyszenia (www.procarpathia.pl). Już na przełomie września i października br. przewidziane jest także pierwsze porządkowanie wytypowanych ogrodów i parków podworskich. Stowarzyszenie pozyskało środki finansowe na odkrzaczanie, koszenie i oznakowanie danego terenu. Zachęcamy do zgłaszania nam propozycji terenów parków i ogrodów podworskich, które należy uporządkować. Prace porządkowe zaczynamy jesienią, a kontynuowane będą na wiosnę przyszłego roku. Osoby zainteresowane współpracą w naszym projekcie prosimy o kontakt telefoniczny (017 852 85 26) lub mail [email protected]